16 Đặc Sản Hà Giang Nên Thử Và Mua Về Làm Quà

Nhắc đến Hà Giang, người ta không chỉ truyền tai nhau về cao nguyên đá, về những cánh đồng tam giác mạch, hay những cung đường phượt, mà còn về những món ăn khó quên. Để có thể làm ra những món ăn mang đậm hương vị đặc trưng của vùng đất địa phương, người dân Hà Giang buộc phải bắt tay vào nhiều công đoạn cũng như cách thức thực hiện phức tạp và cầu kì. 

Trải qua hàng thập kỷ với biết bao thế hệ nối truyền nhau những giá trị văn hoá và tinh thần của người dân vùng núi cao, có một Hà Giang địa đầu vẫn luôn trông về mọi miền của Tổ quốc. Một Hà Giang khó quên đối với dòng người ngược xuôi đến nơi xa xôi nhất của đất nước hình chữ S: với những món ăn đặc sản được lưu giữ muôn đời.  Vậy còn chần chờ gì nữa, bài viết này Klook dành riêng cho các thực thần những món ăn ngon ở Hà Giang đấy.

Nếu đã có dịp du lịch Hà Giang, #teamKlook đừng mải mê khám phá những cung đường phượt mà bỏ qua những món ăn đặc sản của nơi đây, cùng nghía qua một vài món ngon Hà Giang nhất định phải thử nhé.

Mèn Mén hay còn được gọi là cơm ngô, là một món đặc sản của người H-Mông. Mèn mén được làm từ ngô. Ngô sau khi thu hoạch sẽ được phơi thật khô, sau đó tách từng hạt ngô và loại bỏ những hạt bị hỏng. Mèn mén ở Hà Giang được làm hoàn toàn thủ công từ công đoạn giã hạt bằng cối đá, lọc bột ngô rồi đồ lên để bột bắp chín tới, thơm ngon. Để ra được thành phẩm lên men thơm bùi, người Mông phải đồ tới hai lần. 

Đồ mèn mén cũng là một nghệ thuật, phải làm sao cho bột ngô không quá khô, cũng không bị nát, đòi hỏi người làm phải có kinh nghiệm căn chỉnh lượng nước cũng như trộn thật đều tay để mèn mén ra đến độ sánh nhất định. 

Hương vị mèn mén thanh-ngọt-bùi, là món ăn truyền thống của người Mông, giờ đây đã được bày bán rộng rãi ở các chợ phiên, đưa hương vị truyền thống rộng rãi đến đồng bào miền xuôi.

Thắng dền là một món ăn nổi tiếng của người Hà Giang, món này được làm từ bột gạo nếp, có thể làm không nhân hoặc nhân đậu xanh, vừng. Về hình thức, món thắng dền hao hao bánh trôi nước mà chúng ta thường ăn. Mỗi viên thắng dền sẽ được nặn thành hình tròn, bên trong có nhân đậu, vừng, dừa. Sau khi nặn bánh sẽ được thả vào nồi nước sôi đến khi bánh nổi lên là chín. Thắng dền sẽ ăn kèm nước đường hoa mai và một chút nước dừa cùng lạc rang. 

Người Hà Giang bảo món thắng dền là món ăn vặt vào mùa đông nên phải đến lúc gió mùa tràn về thì người dân ở đây mới làm bánh. Trong tiết trời se lạnh, giữa vẻ yên bình mộc mạc của khu phố cổ Đồng Văn, ăn một miếng thắng dền dẻo thơm thì quả là ấm lòng.

Thắng cố là một trong những món đặc sản ở Hà Giang mà bất cứ ai khi đến với mảnh đất này đều phải thử. Theo truyền thống, thắng cố được chế biến từ lòng ngựa. Lòng ngựa có hương vị đặc thù, mùi ngai ngái hơi khó ăn.

Ngày nay, để phục vụ du khách và đảm bảo hương vị phù hợp với mọi người nên người dân ở đây đã dùng nguyên liệu là thịt và nội tạng trâu, bò, lợn để thay thế. Nội tạng sau khi được sơ chế, làm sạch và tẩm ướp bằng 12 gia vị như thảo quả, hoa hồi, quế chi, sả, gừng và nhiều loại gia vị khác, sẽ được đem ninh nhừ trong vòng một tiếng, tạo nên một nồi thắng cố với hương vị ấn tượng cho du khách.

Cháo ấu tẩu được chế biến từ củ ấu tẩu, là món ăn vô cùng đặc biệt ở Hà Giang. Củ ấu tẩu sau khi qua các công đoạn chế biến để loại bỏ độc tố, người ta sẽ hầm cùng loại gạo nương thơm dẻo và thịt băm hay chân giò để tăng độ dinh dưỡng cho món ăn. Khi ăn cháo có vị hơi đắng, nhưng hậu vị lại ngọt. Món ăn này vừa giúp bồi bổ sức khỏe, phòng ngừa các bệnh về xương khớp. Khi ăn thường cho thêm chút hành ngò và tiêu cho đậm vị đồng thời càng thích hợp với thời tiết mát mẻ trên đây.

Hà Giang nổi tiếng với những cánh đồng tam giác mạch rộng lớn, vào mùa hoa nở sẽ nhuộm tím cả một vùng đồi. Bánh tam giác mạch được làm từ hạt của loài hoa này, vì thế cũng trở thành đặc sản của Hà Giang. Bánh tam giác mạch thường to hơn lòng bàn tay một chút, mang sắc tím của hoa. Nếu có dịp đến chợ phiên Hà Giang vào những hôm cuối tuần, bạn dễ dàng bắt gặp hình ảnh những người phụ nữ dân tộc đang ngồi bên bếp than nóng hổi, nướng những chiếc bánh tam giác mạch thơm ngon hấp dẫn.

Bánh chưng gù là biểu tượng văn hoá của người Dao Đỏ. Bánh chỉ nhỏ bằng lòng bàn tay, mô phỏng hình dáng của những người phụ nữ đang đeo chiếc gùi trên lưng. Nguyên liệu chính để làm nên bánh chưng gù cũng không khác bánh chưng chúng ta hay ăn là mấy, cũng là gạo nếp, đậu xanh và thịt mỡ. Khác với bánh chưng truyền thống, bánh chưng gù chỉ được gói một lớp lá dong bên ngoài khiến cho bánh có màu xanh đặc trưng vô cùng đẹp mắt.

Phở chua vốn là một món ăn có nguồn gốc từ Trung Quốc. Nguyên liệu chính của phở chua là bánh phở, thịt xá xíu, vịt quay, lạp xưởng và ớt xào. Điểm đặc biệt ở món phở chua là nước sốt chua ngọt  được pha từ giấm gạo, đường, nêm nếm thêm chút gia vị miền núi và trộn thêm bột sắn dây tạo độ sánh.

Trái cây ở Hà Giang chủ yếu được trồng trong rừng hay trên núi đá, do đó hương vị của những loại trái cây này thơm ngon đặc biệt. Nếu đã thử hết trái cây nhiệt đới dưới miền xuôi, đừng ngại ngần thử thêm trái cây vùng núi Hà Giang nhé!

Là loại trái cây đặc trưng và nổi tiếng nhất nhì xứ sở tam giác mạch, mận đỏ nhiều năm qua luôn được khách du lịch tìm mua vì vị ngon đặc trưng dù giá bán không hề rẻ. Mận đỏ ở nơi đây có tên dân gian là mận máu hay Chí Kháy Là, nổi bật hơn cả là Mận Chiến Phố (Hoàng Su Phì- Hà Giang) nổi tiếng bấy lâu nay về màu sắc, hương vị thơm ngon riêng biệt. 

Khi đến Hà Giang vào độ tháng 6, tháng 7, bạn sẽ bắt gặp những vườn mận chín đỏ rực nổi bật giữa rừng xanh. Thú vị nhất là được tự tay hái xuống những quả mận chín mọng và cắn ngập răng vị ngọt thơm hấp dẫn. Đây chắc chắn sẽ là một trải nghiệm vô cùng vui vẻ và thư giãn.

Những quả đào căng mọng chín, rực rỡ sắc màu, đậm đà hương vị làm mê mẩn, say lòng bao nhiêu du khách là một đặc sản khác của Hà Giang.

Vào mùa đào, ở ngay trung tâm thị trấn, các hàng quán ven đường, và nhất là dạo chơi ở chợ Bắc Hà dịp cuối tuần, du khách sẽ bị mê hoặc bởi những sọt đào chín vô cùng bắt mắt được bày bán ngay bên đường. Nhẹ nhàng gọt bỏ lớp vỏ nhung bên ngoài sẽ thấy lớp thịt đào vàng ươm vô cùng hấp dẫn. Thưởng thức vị chỉ một miếng đầu tiên #teamKlook sẽ bị cái tươi ngon, giòn thơm chinh phục hoàn toàn đó.

Độ tháng 10, ai lên Hà Giang đều không quên mang một ít lê về làm quà. Với những người từng một lần được thưởng thức vị lê nơi đây thì không thể nào quên được hương vị chua chua, pha chút thanh nhẹ của loại quả này.

Lê ở núi đá Hà Giang có hai loại, một loại quả với vỏ màu vàng xanh bắt mắt, một loại quả vỏ màu nâu mà người dân nơi đây hay gọi là quả mắc cọp với vị hơi chát nhẹ. Dù là ăn thử giống lê nào thì hương vị cũng đều rất ngon.

Quả mơ ở xứ sở tam giác mạch rất mọng thịt, vị chua và có đôi quả vị hơi đắng. Người Hà Giang thường chấm mơ với bột canh, ngâm đường, ngâm rượu, sấy khô, hay làm ô mai. Dù với cách nào thì quả mơ luôn cũng mang trong mình một hương vị đặc biệt, rất đậm đà và không thể nhầm lẫn.

Táo mèo là loại quả phổ biến nhất, được bán rất nhiều ở các phiên chợ ở Hà Giang. Đây là loại táo quả nhỏ, giòn, hơi chua pha lẫn chút chát. Táo mèo có thể ăn tươi hoặc ngâm rượu rất ngon. Rượu ngâm từ táo mèo chính là một vị thuốc hiệu quả để chữa bệnh cao huyết áp, đã được nhiều người biết đến.

Đã là trải nghiệm ẩm thực chắc chắn không thể thiếu những món ngon mua về làm quà. Đây thường là những món ăn đặc sản, mang hương vị núi rừng Đông Bắc và có thể lưu trữ được thời gian dài. Cùng Klook khám phá xem bạn có thể mua gì làm quà cho bạn bè và người thân nhé.

Thịt gác bếp là món ăn đặc sản của người Thái đen dùng để thết đãi khách quý. Trâu gác bếp có vị tê cay từ mắc khén, ngọt đậm từ thịt trâu tươi và mùi khói bếp đặc trưng khiến bất kỳ ai cũng phải xuýt xoa khen ngợi mãi.

Để mua được thịt trâu gác bếp ngon, bạn có thể đến những gian hàng lớn ở chợ Đồng Văn, hoặc trong những chuyến đi tham quan những gia đình miền núi ở Hà Giang thì hãy ghé đến HTX Xo Mỷ, nơi đây có nhiều hộ gia đình làm thịt trâu thơm ngon nổi tiếng đấy.

Tương tự như thịt trâu gác bếp, lạp xưởng gác bếp là một món ngon Hà Giang mà bạn có thể mua về làm quà. Lạp xưởng được làm từ thịt lợn mán, sử dụng lòng non làm lớp vỏ ngoài, ướp cùng một số gia vị núi rừng như mắc mật, mắc khén, rượu trắng và gừng xay. Sau khi chế biến, người ta sẽ đem gác lạp xưởng lên bếp lửa trong một khoảng thời gian dài để nhuộm mùi khói bếp, tạo nên hương vị khen khét mà thơm, béo.

Hà Giang là một tỉnh miền núi, còn nhiều bản nghèo nên nên bánh kẹo ăn vặt cũng là thứ để bọn trẻ con phải mơ ước. Nguyên liệu chế biến món ăn vặt cũng chỉ quanh đi quẩn lại có gạo, ngô, nếp. Nhưng cũng chính về thế mà người Hà Giang đã chế tác là món bánh đá đặc biệt không đâu có được.

Bánh Đá là một loại bánh "lạ lùng" ở Hà Giang. Bánh có hình dạng thuôn dài, màu trắng tinh như gạo. Sở dĩ được gọi là bánh đá là vì bánh được "vứt" ở dưới suối đến cả hàng tháng trời đến nỗi mọc rêu trông i như cục đá cuội, khi nào cần ăn thì mới ra sông mò lại. 

Bánh đá sau khi nhặt về sẽ được cạo rêu để lộ màu bánh trắng ngần, sau đó bắt đầu thái sợi to bằng ngón tay. Mỗi người lại có một cách ăn khác nhau, người thì ăn thay bún, người thì dùng nó như một món giải khát sau những giờ nhọc nhằn bên nương. Bạn cũng có thể cắt nhỏ rồi bỏ vào nồi nước sôi, chờ đến khi bánh mềm thì ăn cùng nước đường thốt nốt và lạc rang như một món ăn vặt.

Không chỉ riêng miền Tây mới nổi tiếng về những vựa trái cây làm nức lòng người. Cũng như hầu hết các địa phương khác thuộc vùng đất phía Bắc, tỉnh Hà Giang được nhiều du khách nhớ đến bởi những quả mận đỏ to tròn với màu sắc và mùi vị thơm ngon đặc trưng. Nếu là một tín đồ của các loại cam thơm ngọt thì mảnh đất địa đầu Tổ quốc này sẽ cho bạn những trải nghiệm sảng khoái với giống cam sành mọng nước nhưng cũng cực kỳ ngọt và thơm mát. Bên cạnh đó, người dân nơi đây vẫn thường dùng táo mèo để ngâm rượu và coi đó như một phương thuốc chống lại các triệu chứng của cao huyết áp. Không những thế, giống đào lai Pháp hay những quả quýt chum, quýt sen cũng làm Hà Giang khó quên trong tiềm thức của khách du lịch. 

Hà Giang là một tỉnh thuộc vùng Đông Bắc Việt Nam, sở hữu địa hình thuộc miền núi cao nên khí hậu nơi đây lạnh rõ rệt so với những tỉnh thành lân cận. Từ đó việc du lịch đến Hà Giang từ lâu được coi như một hình thức khám phá vùng đất mới và trải nghiệm văn hoá người dân tộc phía cực Bắc của tổ quốc. 

Không chỉ nổi tiếng với phong cảnh hùng vĩ và trữ tình, Hà Giang còn hấp dẫn du khách bởi những nét ẩm thực độc đáo mà phong phú. Được tạo hoá ưu đãi cho nguồn nguyên - nhiên liệu quý nên ẩm thực Hà Giang đã trở thành nét đặc trưng riêng mà không phải vùng nào cũng có được.

Vì ở vùng cao nên gia vị nấu ăn của người Hà Giang chủ yếu thiên về vị cay, nóng, những gia vị chủ yếu được dùng là mắc khén hay hạt dổi đều làm tăng hương vị món ăn, giữ ấm cơ thể. Ngoài ra các món thịt gác bếp cũng được chú trọng nhằm bảo quản và lưu trữ thức ăn cho mùa đông lạnh giá.

“Sương sương” các món ngon tại Hà Giang phía trên có khiến bạn nóng lòng làm một chuyến phượt đến xứ sở tam giác mạch chưa? Đừng quên theo dõi Klook Blog để nắm trong nhiều gợi ý du lịch hấp dẫn như 18 tour du lịch Tây Bắc tuyệt vời nhất cho hội xê dịch, lịch trình du lịch Tây Bắc 5N4Đ, kinh nghiệm du lịch Tây Bắc 3N2Đ,... và vô vàn những bài viết hay ho khác để bạn phượt an toàn và chill hết nấc với hội bạn thân nhé! 

Bạn yêu thích nhất món đặc sản Hà Giang nào?